Check je prostaat: beter vroeg dan laat?

PSA test

Inhoud

Check je prostaat: beter vroeg dan laat?

Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker onder mannen in Nederland en elk jaar worden er ruim 12.000 nieuwe mannen gediagnosticeerd. Het risico op prostaatkanker is verhoogd bij mannen boven de 50 jaar, mannen met een Afrikaanse afkomst of mannen waarbij (prostaat)kanker in de familie voorkomt. Het goede nieuws is dat prostaatkanker meestal goed te behandelen is, met name als het in een vroeg stadium wordt ontdekt. Om prostaatkanker in een vroeg stadium op te sporen kan het meten van jouw prostaatspecifiek antigeen (PSA) niveau goed van pas komen. In deze blog bespreken we de functie van de prostaat, wat PSA is en wat de voor- en nadelen zijn van jouw PSA-niveau meten!

 

Wat is eigenlijk de functie van de prostaat?

De prostaat is een orgaan dat alleen bij mannen voorkomt en zich net onder de blaas bevindt. Het is een kleine walnootvormige klier die een belangrijke rol speelt in het voortplantingssysteem doordat het een vloeistof produceert die de spermacellen voedt en beschermt tijdens hun reis naar de begeerde eicel. Naarmate je ouder wordt, kan de gezondheid van je prostaat achteruitgaan en kan er bijvoorbeeld prostaatkanker ontstaan.

 

Wat is PSA?

PSA is een eiwit dat door de prostaat wordt geproduceerd en zorgt voor de vervloeiing van het zaad. PSA wordt gebruikt als marker voor prostaatkanker omdat het PSA-niveau in het bloed vaak stijgt als er prostaatkanker aanwezig is. Met enkel een verhoogd PSA-niveau kan de diagnose prostaatkanker echter niet worden gesteld, daarvoor is altijd vervolgonderzoek nodig zoals een echografie, MRI of biopt. Een verhoogd PSA-niveau kan ook het gevolg zijn van andere aandoeningen, zoals een ontsteking of vergroting van de prostaat. Jouw PSA-niveau kan dus meer inzicht geven in de gezondheid van je prostaat!

 

Wat zijn de voordelen van PSA meten?

Het meten van je PSA-niveau kan inzicht geven in de gezondheid van je prostaat en helpen om prostaatkanker in een vroeg stadium op te sporen. Als jouw PSA-niveau binnen het normale bereik valt, heb je meer zekerheid dat jouw prostaat gezond is en dit kan zorgen voor geruststelling. Als jouw PSA-niveau verhoogd blijkt, kan je eerder actie ondernemen om te laten onderzoeken wat de oorzaak is en zo nodig een behandeling starten. Zo kan prostaatkanker eerder worden ontdekt wanneer het beter behandelbaar is.

 

Zijn er ook nadelen?

Bij het meten van jouw PSA-niveau zijn er ook mogelijke nadelen waar je rekening mee moet houden. Een van de belangrijkste nadelen is dat een verhoogd PSA-niveau ook kan voorkomen bij (onschuldige) aandoeningen, zoals een vergrote prostaat, en dat er altijd vervolgonderzoek nodig zal zijn om de oorzaak te bepalen. Dit vervolgonderzoek kan bijvoorbeeld bestaan uit met een vinger in de anus voelen, een echografie, MRI of biopt. Een ander belangrijk nadeel is dat er door een PSA-test prostaatkanker kan worden gevonden die niet tot symptomen of sterfte zou hebben geleid. Dit noemt men overdiagnose. De diagnose prostaatkanker kan daarbij een negatief effect hebben op de mentale gezondheid, en soms wordt er gekozen voor een behandeling die eigenlijk niet nodig was geweest (overbehandeling). Gelukkig kan er tegenwoordig met de beschikbare vervolgonderzoeken nauwkeurig worden ingeschat of een behandeling nodig is. Als laatste is er ook een hele kleine kans dat de uitslag vals-negatief is, wat betekent dat de uitslag normaal is maar desondanks heeft iemand toch prostaatkanker. 

 

Conclusie

Het meten van je PSA-niveau kan een nuttig hulpmiddel zijn om meer inzicht te krijgen in de gezondheid van je prostaat en helpen om prostaatkanker in een vroegtijdig stadium te ontdekken als het beter behandelbaar is. Voordat je de keuze maakt om een PSA-test te doen is het belangrijk om voor jezelf een afweging te maken van de voor- en nadelen. 

 

Gerelateerde producten

Referenties

Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) (z.d.). Prostaatkanker. https://iknl.nl/kankersoorten/prostaatkanker 

 

Thuisarts (z.d.). Prostaatkanker. https://www.thuisarts.nl/prostaatkanker 

 

Thuisarts (z.d.). Testen op prostaatkanker? https://www.thuisarts.nl/keuzehulp/testen-op-prostaatkanker/voor-en-nadelen-van-test

 

Heijnsdijk, E. A. M. (2021). Improved harm/benefit ratio and cost-effectiveness of prostate cancer screening using new technologies. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention, 30(7), 1249-1251. https://doi.org/10.1158/1055-9965.EPI-21-0479


Schröder, F. H. (2014). Screening and prostate cancer mortality: results of the European Randomised Study of Screening for Prostate Cancer (ERSPC) at 13 years of follow-up. European Urology, 62(5), 745-746. https://doi.org/10.1016/j.eururo.2012.05.028

Aanbevolen artikelen

CHECKKIT nieuwsbrief

Meld je aan voor onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen

nl_NL_formalDutch
Hulp nodig?