Inhoud
“Lekker die zon, even mijn vitamine D op peil brengen.” Een zin die velen vast weleens voorbij hebben horen komen, maar hoe zit het nu precies met Vitamine D? Zit vitamine D in zonlicht of maakt het lichaam het zelf aan? Waar is vitamine D goed voor? Wat betekent het als men een vitamine D tekort of overschot heeft? In dit blog verdiepen wij ons in vitamine D en de rol die het speelt bij onze gezondheid.
Hoe krijg je vitamine D binnen?
Vitamine D is een van de weinige vitamines die het lichaam zelf aan kan maken, onder invloed van zonlicht. Hierbij wordt ultraviolet straling uit de zon gebruikt om in de huid vitamine D te maken. Echter kan het ook uit voeding worden gehaald, denk hierbij vooral aan vette vis, vlees, eieren en margarine rijke producten. Optimale opname van vitamine D in de darm is bij aanwezigheid van vetten, in het lichaam wordt het onder andere ook opgeslagen in vetweefsel en organen, zoals de lever.
Wat is de functie van vitamine D?
De actieve vorm van vitamine D speelt een belangrijke rol bij het opnemen van calcium en fosfor uit voeding in de darmen. Calcium en fosfaat zijn de bouwstenen van het skelet en zijn belangrijk voor een goede werking van de spieren en zenuwen. Calcium zelf is belangrijk voor mineralisatie van botten en samen met vitamine D zorgt het voor de productie van sterke botten en tanden. Daarnaast speelt het een rol in de spierfunctie, waarbij spiermassa en spierkracht wordt gestimuleerd en een tekort kan leiden tot verzwakking van spieren en spierkrampen. Dit maakt de stof cruciaal voor atleten. Daarnaast wordt vitamine D geassocieerd met het in balans houden van het immuunsysteem, wat nodig is voor een goed werkend afweersysteem.
Wat zijn de gevolgen van een vitamine D tekort?
- Botontkalking (osteoporose) en vergroot risico op botbreuken
- Spierzwakte en spierkrampen, wat het risico op evenwichtsverlies en vallen vergroot.
- Vitamine D tekort wordt gelinkt aan een verhoogde kans op kanker, hartaandoeningen, hoge bloeddruk, depressie en auto-immuunziektes (Multiple sclerose(MS), type 1 diabetes, reuma en schildklieraandoeningen).
- Afwijkingen in het skelet bij jonge kinderen (rachitis).
Wie lopen risico op een vitamine D tekort of hebben supplementen nodig?
De aanmaak van vitamine D is afhankelijk van leeftijd, sekse, huidskleur en levensstijl, waardoor het belangrijk is voor een aantal risicogroepen om hun vitamine-D-waarden goed bij te houden.
- Mensen met een getinte of donkere huid
Een donkere huid bevat meer van het pigment melanine, wat de aanmaak van vitamine D uit zonlicht remt. Een donkere huid heeft meer zonlicht nodig om dezelfde hoeveelheid vitamine D aan te maken als een lichte huid.
- Mensen die weinig in contact komen met zonlicht
Door een tekort aan contact met zonlicht kan de huid ook minder vitamine D aanmaken. Aangezien de vitamine-D productie voornamelijk gehaald moet worden uit zonlicht, is een verhoogde blootstelling aan zonlicht of de inname van supplementen essentieel.
- Zwangere vrouwen en kinderen tot 4 jaar
De opname van calcium is erg belangrijk voor de botontwikkeling van ongeboren en jonge kinderen. Tijdens de ontwikkeling van een ongeboren kind tot 4 jaar na de geboorte kan een tekort aan vitamine D een verkeerde groei van de botten veroorzaken, beter bekend als skeletafwijking of Rachitis. Daarom is het belangrijk dat zwangere vrouwen en jonge kinderen de juiste hoeveelheid vitamine D binnen krijgen.
- Ouderen (50+ vrouwen en 70+ mannen)
Tijdens veroudering worden je cellen minder efficiënt in het maken van vitamine D. Daarbij brengen ouderen doorgaans ook minder tijd buiten door, wat hun productie van vitamine D verder verlaagt. Ouderen hebben daarom doorgaans eerder vitamine D suppletie nodig.
- Mensen met onderliggende aandoeningen
Obesitas, taaislijmziekte, ziekte van Crohn en mensen met leveraandoeningen worden geassocieerd met slechtere opname vitamine D in de darmen en het bloed. Vitamine D suppletie kan deze slechtere opname compenseren.
Wat zijn de gevolgen van een vitamine D overschot?
Bij een sterk overmatig en langdurig gebruik van vitamine D supplementen kan vitamine D toxiciteit ontstaan (te hoge vitamine D waarden in het bloed). Hierdoor komt er teveel calcium in het bloed, wat schadelijk is en kan leiden tot de volgende symptomen:
- Misselijkheid, braken en verstopping
- Zwakte, vermoeidheid en spier- of bot pijn
- Hoofdpijn, droge mond en droge ogen
- Verwarring en desoriëntatie
- Hoge bloeddruk en nierbeschadiging
Wat is de aanbevolen inname van vitamine D?
Het wordt over het algemeen aanbevolen dat volwassenen minstens 600 tot 800 internationale eenheden (IE) vitamine-D per dag binnenkrijgen via een combinatie van zonlicht, dieet en supplementen. De optimale inname kan echter variëren afhankelijk van de leeftijd, het geslacht en de algehele gezondheid van een persoon.
Hoe houd ik mijn vitamine D peil in orde?
Een combinatie van voldoende zonlicht en een gevarieerd dieet is de bron van een gezond vitamine D niveau. Val je in een risicogroep, heb je last van symptomen of ben je simpelweg benieuwd, dan is het verstandig je waarden te controleren. Om zeker te zijn van een gezonde vitamine D balans in uw lichaam kan met een eenvoudige vingerprik de vitamine D waarde in uw bloed bepaald worden. Hier kunt u een vitamine D test bestellen.
Hierop kan het dieet bepaald worden en de inname van supplementen worden af- of aangeraden. Neem echter bij aanhoudende klachten contact op met een diëtist of arts.
Testen op vitamine D
Testen op vitamine D kan doormiddel van bloedafname met een simpele vingerprik. Check uw vitamine D met onze thuistest.
Gerelateerde producten
Referenties
- Nair, R., & Maseeh, A. (2012). Vitamin D: The “sunshine” vitamin. Journal of Pharmacology and Pharmacotherapeutics, 3(2), 118-126.
- “What’s to know about hypervitaminosis D?” – Medicalnewstoday.com, Geraadpleegd op 15 februari 2023. https://www.medicalnewstoday.com/articles/318415
- “Wat doet vitamine D precies” – vitamine-info.nl, geraadpleegd op 15 februari 2023. https://www.vitamine-info.nl/nieuwsartikel/article/wat-doet-vitamine-d-precies-126/?L=944&cHash=7a879e21a9c96606abecbc6a1bf1683d
- “Vitamine D” – Voedingscentrum.nl, Geraadpleegd op 15 februari 2023, https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine-d.aspx#blokwat-is-vitamine-d?
Aanbevolen artikelen
CHECKKIT nieuwsbrief
Meld je aan voor onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen
Dutch 
English